Z.O.Z. Vedro con mio Deletto – Vivaldi

Voor de tweede keer heb ik deze aria opgeslagen in WordPress als Zwijmel op Zaterdag. Nu moet hij dan maar een keer geplaatst worden.

Het gaat om een liefdes aria uit de opera Giustino van (alweer) Antonio Vivaldi, geschreven voor het carnavalsseizoen in Rome. Waarom Vivaldi zulke mooie liefdes aria’ s schreef begrijp ik niet helemaal. Zou het komen omdat hij als priester de liefde moest ontberen? Het Cum Dederit is ook zo’n mooie liefdes verklaring.

Waar ik in het bijzonder van gecharmeerd ben is de muziek die de countertenor begeleidt. In korte strijken worden de violen en cello bespeeld (staccato) alsof je het hart van de liefde kloppen hoort. Ritmisch, kort, snel en vol van verwachting.

De aria wordt gezongen door de Franse countertenor Philppe Jaroussky. De vrouwelijke aria’s werden vroeger door castraten gezongen omdat vrouwen niet geacht werden in het openbaar te zingen. Gelukkig mogen vrouwen nu wel zingen en zijn er geen castraten meer. Diverse rollen worden veelvuldig door countertenors vervuld. De meningen mogen dan verdeeld zijn over de stem van een countertenor maar ze zijn er, de een zingt mooier dan de ander. Je houdt ervan of je verafschuwt het.

Vedro con mio diletto van Vivaldi

Voor meer Zwijmels op zaterdag kijk bij Irispapilio

Quilty pleasure

Een van mijn Quilty Pleasures, niet in de stress schieten, is Kerst.
Zodra de vakanties voorbij zijn, de dagen korter beginnen te worden en de kaarsjes bijna aan kunnen ‘s-avonds dwalen mijn gedachten al af naar kerst.
Wat daar zeker debet aan is, is muziek. Zo af en toe vang ik muziek op die of bij kerst hoort of voorafgaan bij kerst hoort.
Al een aantal weken voor september kwam deze mis via de radio huize AnneMarie binnen. Niet zo vreemd dat je dan aan kerstmis gaat denken.

Gloria (mis) is in het katholicisme de naam van het tweede gezang van het ordinarium (wederkerige gezangen van de mis) in het rituaal (Romeins Rituaal – Liturgisch boek) van de Heilige Mis.
Het Gloria werd door de achtste Paus in de 2e eeuw na Christus in de dienst van kerstavond opgenomen. Het Gloria is de jubelzang van de engelen die de geboorte van Jezus aankondigen met de woorden: “Ere zij God in den hoge, vrede op aarde.” Doordat het Gloria steeds populairder werd is het een vast onderdeel van de eucharistieviering geworden en wordt niet alleen meer op kerstavond opgenomen in de dienst.

Veel componisten hebben een Gloria geschreven. Ondanks dat Vivaldi in de jaren dertig van vorige eeuw pas weer herontdekt is, is zijn Gloria het meest populair.
Het Gloria van Vivaldi is het zeker waard om in zijn geheel beluisterd te worden en vooral het begin zal bijna iedereen herkennen echter mijn favoriete stuk is Domine Deus – Mijn God

Geniet van Vivaldi’s Gloria – Domine Deus met Emma Kirkby

Voor meer Zwijmels op zaterdag kijk bij Irispapilio

Z.O.Z. Cum Dederit – Antonio Vivaldi

Nu het richting Pasen gaat horen we na een kleine pauze steeds meer J.S. Bach.
In de tijd van Bach werd er voornamelijk gebruik gemaakt van jongens sopranen en countertenors. Countertenors waren opvolgers van de castraten die aan het eind van de 18e eeuw door het aanbreken van de Romantiek uitgezongen waren.

Wanneer ik aan J.S. Bach denk, denk ik automatisch aan aria’s van countertenors, bijvoorbeeld het ‘Buß und Reu’of het ‘Erbarme dich’
Maar niet alleen Bach maakte gebruik van deze stem, alle componisten rond de 18e eeuw zochten naar een stem die de castraat kon vervangen, evenals Vivaldi een tijdgenoot van J.S. Bach.

Vivaldi was een priester uit Italië die al snel ontheven werd van zijn priestertaken, waarschijnlijk omdat hij tijdens zijn preek ineens op hield met preken om de muziek in zijn hoofd te noteren. Hij mocht zich aan zijn muziek wijden en werd violist in een meisjesweeshuis. Het niveau en aanzien van de meisjes steeg al snel tot grote hoogte onder zijn leiding.

Vivaldi staat garant voor (vaak) heldere, vrolijke maar ook gevoelige en intense muziek. Door zijn priesterschap kon hij niet trouwen en heeft daarom nooit zonen gehad. Of hij bij het schrijven van ‘Cum Dederit’ met weemoed aan het gemis van zonen dacht weet niemand en zullen we ook nooit achter komen.

Vergeet voor even de vertaling en luister naar deze fantastische stem en muziek.  laat je meeslepen door het ‘Cum Dederit’ en je gedachten dwalen door jouw weemoedige hart.

Cum dederit dilectis suis somnum.-
Ecce haereditas Domini, filii;-
merces fructus ventris

Want hij verleent rust aan degenen die hij lief heeft
Zie, een erfenis van de Heer – kinderen
Een beloning, de vrucht van de schoot

Cum Dederit – Vivaldi – Maarten Engeltjes

 

Een countertenor is een volwassen man die zingt met een stembereik dat overeenkomt met dat van een alt door gebruik te maken van de kopstem.
Niet alleen countertenors gebruiken hun kopstem maar ook hedendaagse zangers maken gebruik van de kopstem, zoals The Beach Boys, Gerard Joling en de helaas overleden Freddy Mercury.

Een fijn Zwijmel weekend

Voor meer Zwijmels op zaterdag kijk bij Irispapilio