Een Sinfonia komt uit de vroeg Barok periode en is een instrumentaal stuk voorafgaand aan een opera een suite of een cantate. De Sinfonia veranderde in de loop van de tijd van kort naar langer en van een paar instrumenten naar een compleet orkest.
Solo's van instrumenten of vocale stukken kwamen er niet in voor ook later niet.
Het interessante aan een Sinfonia is dat het een intro of ouverture is voorafgaand aan het stuk dat komen gaat. Sinfonia is eigenlijk een voorloper van de ouverture en werd later een zelfstandig orkestwerk.
In de 16e eeuw was een Sinfonia voornamelijk om de aandacht van de luisteraar, de kerkgemeente te krijgen zodat ze stil werden en zich konden richten op wat de componist te vertellen had.
J.S. Bach heeft diverse Sinfonia geschreven. Of hij die tot stilte manende Sinfonia echt nodig had?
Zijn cantate's/orgelwerken lijken me vanaf het begin voldoende aandacht te hebben gehad.
Sinfonia's van Bach laten altijd duidelijk een tip van de sluier horen. Melodiën, thema's het is vaak terug te vinden in zijn Sinfonia.
En dat vind ik nu juist zo mooi\spannend aan zijn Sinfonia's. Je herkent het en ook weer niet met als resultaat dat je je afvraagt wat was dit ook weer en blijft luisteren.
Nu is dit niet een van zijn bekendste Sinfonia maar wel een vrolijke en met een lekker ritme. Een fijn stukje muziek om de dag mee te beginnen. Een bekendere Sinfonia is Z.O.Z. Ich hatte viel Bekümmernis. Beetje zwaar maar wel een hele echte die gelijk om aandacht vraagt voor de cantate die volgt.
Officieel is dit concert voor 2 klavecimbels maar die hoor je niet veel meer. Een klavecimbel heeft een nogal indringend typisch geluid. De piano wordt nu veel gebruikt bij composities voor klavecimbel hoewel daar net zo goed een orgel voor gebruikt zou kunnen worden. Een orgel heeft ook weer zijn beperkingen en wordt maar door een kleine groep liefhebbers bespeeld.
De piano zoals hij nu is was er in de tijd van J.S. Bach nog niet. De pianoforte, voorloper van de piano was toen al wel in ontwikkeling en J.S. Bach moet er van geweten hebben. De composities voor klavier was misschien wel bedoeld voor deze pianoforte. Niemand kan het met zekerheid zeggen. Tegenwoordig wordt vaak een vleugel gebruikt voor zijn klavier composities en een vleugel heeft weer het meeste weg van een pianoforte. Bach zal er waarschijnlijk geen probleem hebben met de uitvoeringen van tegenwoordig.
Concerto for Two Keyboards in C Minor, BWV 1060 II, Largo ovvero adagio
Al eerder hebben we naar een gedeelte van dit pianoconcert kunnen beluisteren. Toen was het een vlotter gedeelte van het concert. Het allegro wat me een nacht lang uit de slaap heeft gehouden. Mocht je behoefte hebben aan een wat meer tempo en vrolijkheid luister dan ook deze Z.O.Z. Opgewekte slaap
De hele week J.S. Bach in de hoofdrol. Af en toe kwam er nog een andere componist langs maar de hoofdmoot was toch wel Bach. Brieven aan Bach, weetjes, bijzondere uitvoeringen van zijn muziek, alles werd uit de kast gehaald om de luisteraar te verwennen. Behoorlijk wat printscreens zijn toegevoegd aan mijn fotoalbum, voor later. Voor één keer zal ik jullie nog vervelen met J.S. Bach daarna laten we hem een tijdje met rust want over niet al te lange tijd moet hij weer aan de bak, kerstdagen enzo. De langste dag nadert al met rasse schreden en dan begint zeker voor mij alweer het aftellen naar kerst.
Deze keer gaan we niet naar zang luisteren maar naar een suite met dwarsfluit in de hoofdrol. Naar mijn idee een lichtvoetig, vrolijk stuk waar bijna iedereen naar kan luisteren. Verbeeld je dat Berdien Stenberg de dwarsfluit bespeelt, denk niet aan Bach en het moet lukken. Veel luister plezier.
Suite in B Minor, BWV 1067: Polonaise – Emmanuel Pahud
Podium Witteman is weer met zomerreces. Veel te vroeg naar mijn zin maar iedereen moet weer opladen, inspiratie opdoen om in de herfst weer te kunnen knallen en ons te verrassen met nieuwtjes, weetjes en vooral mooie muziek.
Een van de vaste rubrieken bij Podium Witteman is Mike Boddé. Mike blijkt al een behoorlijke televisie carrière te hebben gehad voordat hij bij Podium Witteman terecht kwam. Ik ken hem alleen van Podium Witteman en vrees dat ik wel het een en ander gemist heb. Met Mike is altijd weer een verrassing waar hij mee komt. Soms serieus, soms lachwekkend maar hij heeft altijd wel iets bijzonders te vertellen en/of te laten horen.
Mike Boddé is van oorsprong een jazzpianist en daardoor altijd verrassend in zijn pianospel. Het ligt er niet dik bovenop maar iedere keer kom je weer iets jazzyachtigs tegen. In een van de uitzendingen speelde hij een improvisatie op een Sarabande van Bach. Bij Bach gaat mijn antenne sowieso al gelijk rechtop staan dus ik zat er helemaal klaar voor en hij stelde niet te leur. (Doet hij eigenlijk nooit)
Een heerlijk, fijngevoelig stukje muziek waar iedereen zichtbaar van genoot. Mike maak een CD vol met dit soort improvisaties. Fantastische muziek bij een glaasje wijn op de late avond.
Mike Boddé – Improvisatie op Sarabande van J.S. Bach
Deze week lukte het me maar niet om een zwijmel te bedenken laat staan erover te schrijven. De woorden wilden maar niet uit mijn toetsenbord vloeien. Te veel afleiding? Zo op het oog leek er niets bijzonders aan de hand te zijn. Maar schijn bedriegt meestal en laat dat nu ook op deze week het geval geweest te zijn. Achteraf heb ik spijt niet gewaarschuwd te hebben. Wie wil nu niet zo’n zalige week vol muzikale afleiding beleven? De klassieke top-400 van NPO4.
Ik moet wel bekennen dat de nummers 400 t/m 300 niet altijd konden bekoren maar je hoort zo wel eens wat anders waarvan je later denkt, ach zo gek was het nu ook weer niet. Oude- en moderne componisten, filmmuziek de meest uiteenlopende klassiekers komen langs. De meeste componisten komen meerdere keren voor in de lijst maar halverwege de lijst kwam J.S. Bach om de hoek kijken en bleef ons de rest van de dagen begeleiden tot het einde van de top-400 lijst. Al jaren voert hij de lijst aan op nummer 1, ondanks pogingen om hem daar te verdrijven, het lukt (gelukkig) niet.
Wie tot mijn verbazing ook steeds opdook was Arvo Pärt. Ik had geen idee dat zoveel mensen liefhebber van Arvo Pärt zijn, een moderne klassiek componist met een bijzonder eigen geluid. Met een moeilijk woord noemen ze het zijn eigen tintinnabuli-stijl, in mijn eigen woorden een klokjes en bellen-stijl. Een levende legende die we evenals Bach tot in de eeuwigheid zullen blijven horen.
Wat zou ik nu van die 400 nummers willen laten horen? Niet de nummer 1, 2 of 3. Niet het Erbarme dich van J.S. Back, niet het requiem van Mozart en ook niet het Spiegel im Spiegel van Arvo Pärt maar de nummer 4, Messe de Requiem Op. 48 I Introit et Kyrie. Niet omdat de nummer 4 net niet op het podium staat want elk nummer dat in de top-400 staat heeft een podium gekregen. Soms met een verhaal van luisteraars vol van mooie herinneringen. Nee precies dit Requiem omdat ik het een beetje vergeten was. Bij de eerste noten dacht ik al oei stil, dat is lang geleden en zoals wel vaker heb ik weer ademloos zitten luisteren naar deze klassieker.
Neem wel de tijd voor dit Requiem want het is niet iets om even tijdens de poets of het tuinieren te beluisteren. Kopje koffie, stukjes speculaas, laat de muziek tot je door dringen, bedenk dat een Requiem een mis is voor de doden. Een mis voor alle doden met Allerzielen maar in sommige gevallen een persoonlijk Requiem. Met deze gedachte een Requiem beluisteren is de muziek beter te begrijpen en veel indringender.
J.S. Bach heeft veel zorgen gekend in zijn leven. Verlies van banen, broodheren die hem beperkingen oplegden maar vooral ook ziekte en de dood. Op 9 jarige leeftijd werd hij al wees en als hij in 1720 op 35 jarige leeftijd terugkeert van een dienstreis met zijn broodheer blijkt zijn vrouw Maria Barbara te zijn overleden en al begraven. Bach heeft in totaal 20 kinderen gekregen samen met zijn eerste en tweede vrouw. Tien van zijn kinderen bereikten nooit de volwassen leeftijd. Dit waren enorm verdrietige tijden voor hem. In perioden van rouw schreef hij de mooiste religieuze muziek waarin hij God om kracht vroeg het verdriet samen met zijn vrouw en kinderen door te komen.
De tijd van Bach is niet te vergelijken met onze tijd maar dat wij op het moment in een moeilijke en ongewisse periode zitten is wel duidelijk.
Door het Coronavirus komt de dood toch wel erg dichtbij.
Voorzorgmaatregelen, voorzichtigheid en regels naleven wordt ons geboden. Ieder doet op zijn of haar manier haar best om het virus buiten de deur te houden terwijl mensen in de zorg ondanks al deze maatregelen grote risico’s lopen. Ze werken hard om erger te voorkomen en verzorgen de aller ziekste. In weerwil van al hun arbeid overlijden er toch mensen aan dit weerbarstige virus. De voorspellingen over het virus zijn niet al te rooskleurig en de verwachting is dat er nog veel meer mensen deze pandemie niet zullen overleven.
Niet zo gek dat de cantate BWV nr. 21 steeds in mijn gedachten boven komt drijven. Zorgen om het coronavirus, zorgen om de gezondheid van onze geliefden, zorgen om vrienden, zorgen om de wereld. Waar gaan we naartoe met z’n allen?
Klaar staan en elkaar ondersteunen en in de ergste gevallen samen troost zoeken is wat we kunnen doen maar zeker ook de moed niet verliezen
Cantate nr. 21 is heel geschikt als troostmuziek. Vooral het eerste deel ‘Sinfonia’ wordt vaak gedraaid maar neem de tijd om het stuk in zijn geheel te luisteren, het is van ongekende schoonheid.
Ich hatte viel Bekümmernis BWV 21, J.S.Bach – Raphaël Bichon
Morgen is het alweer de tweede adventszondag van dit jaar. Nog iets meer dan 14 dagen en het is Kerst. en daar hoort o.a. het Magnificat bij.
Het Magnificat wordt voor veel hoogtijdagen gebruikt. Niet alleen met Kerst maar ook bij Pasen, Pinksteren en Maria Feesten.
De tekst is ontleend uit het eerste hoofdstuk van het Lucas-Evangelie. De lofzang van Maria als zij haar nicht Elisabet, die ook zwanger was ontmoet.
Het duurde lang maar zo langzamerhand begin ik toch moe te worden van de zomer.
Veel gewandeld en veel buiten spelen begint zijn tol te eisen.
Vandaag wilde ik de Z.o.Z. overslaan maar ik weet al wat gaat gebeuren.
Zie ik al de andere zwijmels langs komen en dan moet er op het laatst toch nog een zwijmel uit.
Over deze zwijmel is al het nodige gezegd in het vorige Zwijmelblog.
Voor vandaag wil ik de enige echte Air van J.S. Bach laten horen, hij verdiend tenslotte een ere plaats in mijn Zwijmel op Zaterdag.
Voor diegene die het ondertussen wel weten Air gespeeld op de klassieke gitaar.
Duidelijk hoorbaar waar het over gaat en gevoelig gespeeld door Per-Olov Pendreng
Hier in volle glorie het overbekende Air van J.S. Bach
Kijk ook naar het filmpje hoe de noten gespeeld worden.
Leuk om naar te kijken.
Voor meer Zwijmels op Zaterdag kijk bij Melodyk.nl
Het stokje van Zwijmelen op Zaterdag is overgedragen door Irispapilio aan Melodyk.nl
Voor meer Zwijmels op Zaterdag klik HIER
Soms worden de ideeën voor de volgende Zwijmel op Zaterdag je zomaar in de schoot geworpen. Afgelopen week hoorde ik het volgende stuk voorbij komen wat al langer in de wachtrij stond om als zwijmel te gaan dienen maar het kwam er gewoon nog niet van.
Waarom nu dan wel? Het verhaal erachter en ineens kreeg ik er haast mee.
Wat blijkt? Het is een cover van Air on the G String van J.S.Bach geschreven door Rinaldo Hahn.
Tot 2 keer toe heb ik Air in een modernere versie laten horen,
ten eerste die van Ekseption en ten tweede van Sweetbox
Daar kan ik nu nr. 3 aan toevoegen n.m. ‘A Chloris’ van Reynaldo Hahn.
Het was mij totaal niet opgevallen dat dit ook een rechtstreekse cover van Air van J.S. Bach is. Het stuk was omdat het me aansprak al wel opgevallen maar ik heb het beslist niet als herkend als Air van Bach.
Het origineel van Reynaldo Hahn is met zang maar omdat ik het zelf zonder zang ken en die versie mooier vind begin ik met de versie zonder zang.
À Chloris – Reynaldo Hahn
Vervolgens het origineel van Reynaldo Hahn met zang, gezongen door een van mijn favoriete counter tenor Philippe Jaroussky.
La Folia is oud thema dat door de eeuwen heen door meer dan 150 componisten gebruikt is.
La Folia is van oorsprong een snelle opzwepende dans. De Melodie lag niet vast maar in 1672 componeerde Jean-Baptiste Lully ‘Les folies d’Espagne’ (LWV 48)
De versie van Jean-Baptiste Lully werd de basis voor veel componisten om een variatie op de dans te maken.
Jean-Baptiste Lully – Les Folies d’Espagne
Zelfs Bach maakte een cantate met de melodie van Jean-Baptiste Lully ‘Mer hahn en neuer Obenkeet’ BWV 212. Zelden wordt deze wereldlijke cantate uitgevoerd, helaas.
De cantate wordt ook wel ‘Boerencantate’ genoemd. Een boer bespot samen met zijn vrouw onder andere oneerlijke praktijken en de belastingontvangers.
Waarschijnlijk heeft Picander (vaste tekstschrijver van Bach) Bach gevraagd de tekst van muziek te voorzien geschreven voor de verjaardag van een boer uit die tijd.
De bekendste aria uit de ‘Boerencantate’ hier uitgevoerd door koor en orkest ziet er spontaan en vrolijk uit. Door toevoeging van een mandoline heeft dirigent Leonardo Gracia Alarcón een geheel eigen stempel gedrukt op de uitvoering van ‘Les folies d’Espagne’ waardoor Bach bijna onherkenbaar is geworden.
J.S. Bach – Aria ‘Der Streit zwischen Phoebus und Pan’ BWV 212
Het stokje van Zwijmelen op Zaterdag is overgedragen door Irispapilio aan Melodyk.nl
Voor meer Zwijmels op Zaterdag klik HIER
Bewegen en nog veel meer 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.